معرفی دانشگاه اصفهان

   دانشگاه اصفهان که به لحاظ قدمت و رشته‌های تحصیلی بزرگ‌ترین دانشگاه در منطقه‌ مرکز کشور می‌باشد، دانشگاهی دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که پایه‌های نخستین آن از 30 آذر سال 1325 شمسی با ایجاد آموزشگاه‌ عالی بهداری اصفهان گذاشته شد. این آموزشگاه با تعدادی دانشیار در یک کلاس از دبیرستان سعدی که در آن زمان دارای آزمایشگاه نسبتاً مجهزی بود آغاز شد و آزمایشگاه آن و سالنی برای تشریح در اختیار آموزشگاه قرار گرفت و در 16 بهمن همان سال دکتر حکمی به عنوان اولین رئیس آموزشگاه انتخاب شد.

چهار سال پس از آن یعنی در سال 1329 شمسی دانشکده پزشکی اصفهان در جوار آموزشگاه عالی بهداری کار خود را شروع کرد و با داشتن دوره شش ساله تحصیلی و اجازه صدور دیپلم دکتری در پزشکی به دانشجویان پس از نوشتن پایان‌نامه‌ به فعالیت‌های آموزشی ادامه داد و بدین ترتیب آموزشگاه عالی بهداری به تدریج تعطیل شد و دانشیاران آن به دانشکده پزشکی منتقل شدند.

در سال تحصیلی 1335 دانشکده داروسازی تشکیل شد و به دانشکده پزشکی ملحق گشت و کلاس‌ها و آزمایشگاه‌های آن دانشکده که ساختمان‌های مربوط به آن بطور پراکنده در شهر اجاره شده بود، مورد استفاده قرار گرفت و در سال 1337 به­صورت واحدی مستقل درآمد.

اوج پرواز دانشگاه اصفهان سال 1337 بود. در مهر این سال با افتتاح دانشکده ادبیات در اصفهان موافقت شد. این دانشکده از تاریخ 18 آذرماه 1337 فعالیت‌های آموزشی خود را با دو رشته زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات انگلیسی آغاز کرد. با افزوده شدن دانشکده ادبیات به دانشکده‌های پزشکی و داروسازی موجودیت دانشگاه اصفهان تحقق یافت و در 25 آذرماه همان سال با صدور حکمی دکتر فاروقی به ریاست دانشکده منصوب گردید.

برای شروع کار، خانه‌ای در خیابان فتحیه سابق (محلی که اکنون جزو پارک شهید رجایی شده است) اجاره شد و  یک سال بعد به کمک اداره اوقاف در کوی شاهزاده ابراهیم (خیابان ابوذر فعلی) ساختمان آبرومندی برای دانشکده ادبیات با اجاره‌ای نازل مهیا شد و با معلمین فرهیخته‌ای که در اصفهان بودند دکتر فاروقی امکان این را یافت که به سرعت دانشکده را با افزودن گروه‌های دیگر توسعه دهد. گروه زبان و ادبیات فرانسه در سال 1338، گروه زبان و ادبیات ارمنی 1339، گروه زبان و ادبیات عرب 1341، گروه جغرافی و تاریخ 1345 و گروه علوم اجتماعی 1348 به دانشکده افزوده گشت.

در سال تحصیلی 42-1341 دبیرخانه دانشگاه اصفهان منحل گردید و دانشکده‌های ادبیات و پزشکی هر یک به­ صورت واحدی مستقل زیر نظر اداره کل تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ وقت درآمد و دانشکده داروسازی مجددا به دانشکده پزشکی ملحق گردید و از پذیرفتن دانشجو برای آن دانشکده خودداری به ­عمل آمد و مانده دانشجویان آن نیز به دانشکده داروسازی تهران منتقل شدند. اما حرکت کُند دانشگاه اصفهان ادامه داشت و در مرداد­ 1343 دانشکده علوم در جوار دانشکده ادبیات تأسیس و فعالیت‌‌های آموزشی خود را شروع کرد. در مهر­ماه 1344 دانشسرای عالی اصفهان، هم­زمان با دانشسراهای عالی اهواز و تبریز و مشهد، در جوار دانشکده‌­های ادبیات و علوم تأسیس گردید.

سال 1346 سالی است که احیاء مجدد و رونق دانشگاه آغاز شد و در 16 شهریور با تعیین دکتر معتمدی به عنوان رئیس جدید دانشگاه اصفهان این دانشگاه موجودیت دانشگاهی خود را آغاز کرد و نخستین هیأت امنای دانشگاه تشکیل شد. شاید به همین خاطر در سال بعد دانشگاه اصفهان شاهد جهش عظیمی بود به این ترتیب که در حدود 4 ماه سه بنای عمده ساختمان ادبیات، علوم و سلف سرویس دانشجویان ساخته شد و در ابتدای سال تحصیلی 48-47 دانشکده‌های ادبیات و علوم از کوی شاهزاده ابراهیم به محل هزار جریب منتقل گردید.

هزار جریب یکی از مرغوب‌ترین مکان‌های شهر که در زمان خویش به دلیل فقدان آب، بیابانی بیش نبود، اما تیزبینی و آینده نگری دکتر مرتضی حکمی در سال 1328 آن سرمایه را برای دانشگاه اصفهان مهیا کرد.

 

 به گفته دکتر حکمی، موقعی که اراضی هزارجریب را برای تأسیس آموزشگاه عالی بهداری و دانشکده پزشکی اصفهان، که هسته‌های اولیه دانشگاه بودند، تهیه نمودم، با عده زیادی از اهل بصیرت، مشورت و با نظر این کارشناسان مطلع و بی‌نظر بودکه اراضی هزارجریب را برای دانشگاه آینده اصفهان انتخاب نمودم. و به طور قطع در تمام حوزه شهر اصفهان محل دیگری که دارای تمام امتیازات هزارجریب باشد، برای تأسیس دانشگاه وجود ندارد. قسمتی از زمین­ها با بودجه دولت از آقای حسن سلطانی و محمد هراتی با قیمت بسیار نازل (متری سه الی پنج ریال ) خریداری شد و قسمتی هم توسط ورثه مرحوم حاج محمد حسین کازرونی و آقای حبیب اشراقی به طور رایگان در اختیار دانشگاه قرار گرفت و بقیه هم (200 هکتار از دانشکده پزشکی تا کوه صفه) که مربوط به اداره خالصه بود، به موجب تصویب نامه هیأت دولت به دانشکده پزشکی واگذار گردید.

وجود این قطعه زمین وسیع و بلند در جنوب شهر موجب گردید مدیران دانشگاه مشکل تهیه زمین برای توسعه دانشگاه را تا دهه‌های بعد نداشته باشند و این امکانات وسیع، منشأ این تصمیم مدیریتی بود که باید هر چه سریع‌تر کلیه دانشکده‌ها و مؤسسات دانشگاه در هزارجریب متمرکز گردیده و از پراکندگی در شهر خلاصی یابند. امری که در زمان ریاست دکتر قاسم معتمدی محقق شد.

در سال تحصیلی 48-1347 دوره شبانه در دانشگاه اصفهان دائر گردید. هم­چنین در این سال دانشسرای عالی اصفهان با تشکیلات وسیع‌تر و برنامه‌ای کامل‌تر گسترش یافت و با پیوستن به گروه­های آموزشی روانشناسی و فلسفه با نام دانشکده علوم تربیتی در دانشگاه اصفهان فعالیت‌های خود را شروع کرد و دوره تحصیلی آن نیز از دو به چهار سال افزایش یافت.

در سال 1352 دانشکده دندانپزشکی و انستیتو باغبانی تأسیس گردید. این انسیتو در سال 1356 به دانشگاه صنعتی اصفهان منتقل گردید و اکنون به نام دانشکده کشاورزی در آن دانشگاه به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در سال 1354 مدرسه عالی کورش سابق به دانشگاه اصفهان واگذار شد و از آن سال با نام دانشکده علوم اداری و اقتصاد فعالیت‌های آموزشی خود را آغاز کرد.

در سال 1355 دانشکده زبان‌های خارجی که تا قبل از این تاریخ گروه‌های آن در دانشکده ادبیات فعالیت داشتند، از آن منفک و آغاز به­ کار کرد.

در سال 1365 دانشکده‌های علوم پزشکی (بهداشت، پرستاری، پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی) به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان منتقل شدند و بعد از سه دهه زندگی مشترک، از دانشگاه اصفهان جدا شدند و راهی جداگانه برگزیدند و به دامان وزارتخانه جدیدی به نام «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» ‌رفتند. فضاها و بناها نیز بواسطه­ ی این تصمیم جدا شدند.

دانشگاه اصفهان بعد از جدایی از دانشگاه علوم پزشکی به سرعت راه ترقی را گشود. ده­ها طرح عمرانی در فضای بین ساختمان­های قدیم و خوابگاه‌ها کلنگ زده شدند:

از سال 1365 تاکنون دانشکده­ های مختلف در زمینه­ های علوم انسانی، فنی و مهندسی و علوم پایه به دانشکده­ های دانشگاه اصفهان اضافه شدند. دانشکده علوم اداری و اقتصاد در سال 1356، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی 1371 (شروع فعالیت با گروه تربیت بدنی در سال 1362 در دانشکده علوم تربیتی)، دانشکده فنی و مهندسی 1367، دانشکده علوم و فناوری­ های نوین 1387(در سال 1398 تمامی گروه های آن به دانشکده های فیریک، شیمی و علوم و فناوریهای زیستی منتقل شد)، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت^{(علیهم السلام)} 1389، دانشکده مهندسی عمران و حمل و نقل در سال 1395 (شروع فعالیت با گروه نقشه­ برداری در سال 1367 و گروه عمران در سال 1383در دانشکده فنی و مهندسی) با تجمیع گروه ­های عمران و نقشه برداری در دانشکده حمل و نقل (تأسیس 1387)، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه­ ریزی سال 1389(شروع فعالیت از سال 1345 با گروه جغرافی در دانشکده ادبیات)، دانشکده شیمی 1391 (شروع فعالیت 1343 با گروه شیمی در دانشکده علوم)، دانشکده مهندسی کامپیوتر 1391 (شروع فعالیت 1367 با گروه مهندسی کامپیوتر در دو رشته سخت­ افزار و نرم افزار در دانشکده فنی و مهندسی)، دانشکده ریاضی و آمار 1398(شروع فعالیت از سال 1343 در دانشکده علوم)، دانشکده علوم و فناوری­ های زیستی سال  1398 و دانشکده فیزیک در سال 1398 (شروع فعالیت از سال 1343 در دانشکده علوم) تأسیس گردیدند.

همچنین در سال 1381 برای نخستین بار در کشور دانشگاه مجازی بوسیله دانشگاه اصفهان آغاز بکار کرد و در سال 1392 دوره پردیس نیز راه ­ اندازی شد.

    دانشگاه اصفهان هم اکنون به عنوان یکی از مهمترین و قدیمی‌ترین مراکز علمی و فرهنگی کشور، یکی از دانشگاه‌های مادر و در زمره دانشگاه های سطح یک کشور به فعالیت علمی خویش در زمینه‌های مختلف آموزشی و پژوهشی ادامه می‌دهد.

از بدو تأسیس این دانشگاه تاکنون بالغ بر 120000 دانش آموخته در رشته‌ها و مقاطع مختلف تحصیلی از این دانشگاه فارغ‌التحصیل گردیده‌اند و  در حال حاضر دانشگاه اصفهان با استفاده از توان علمی بیش از 680 عضو هیأت علمی با 56 % مرتبه استاد تمام و دانشیاری و تعلیم و تربیت بیش از 18000دانشجو با 40% دانشجوی تحصیلات تکمیلی در 54 رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی، 226 رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد و 120 رشته در مقطع دکتری در قالب 14 دانشکده و دو پردیس دانشکده ریاضی و کامپیوتر خوانسار و مرکز آموزش عالی شهرضا با 55 گروه آموزشی در زمینه فنی و مهندسی، علوم انسانی، علوم پایه و زبان­ های خارجی فعالیت می­ کند.

در حال حاضر در دانشگاه اصفهان 54 انجمن علمی،  6 قطب علمی، 10 پژوهشکده و مرکز پژوهشی و 35 گروه پژوهشی فعال، آزمایشگاه مرکزی و حدود 200 آزمایشگاه آموزشی و پژوهشی گروه های علمی، 43 واحد فناور و شرکت دانش بنیان، کتابخانه مرکزی و 5 کتابخانه دانشکده­ ها و 4 سالن مطالعه برای بهره ­مندی بهتر و بیشتر دانشجویان فراهم شده است.

در دانشگاه اصفهان 12 واحد خوابگاهی جهت اسکان دانشجویان (دختر و پسر) با ظرفیت 4500 نفر موجود بوده و کلیه دانشجویان این دانشگاه می‌توانند از امکانات سلف سرویس و رستوران­ های آزاد دانشجویی با قیمت یارانه‌ای استفاده نمایند. دانشجویان این دانشگاه در 53 انجمن علمی، 5 تشکل دانشجویی و 40 کانون فرهنگی دانشجویی فعال بوده و 40 نشریه دانشجویی را به چاپ می‌رسانند.

دانشگاه اصفهان با انتشار 3 عنوان نشریه در نمایه های استنادی بین المللی و 34 نشریه علمی و پژوهشی به زبان های فارسی، انگلیسی، عربی و فرانسه و چاپ بیش از 800 عنوان کتاب علمی رتبه نخست استان و سوم کشور را به خود اختصاص داده است. دانشگاه اصفهان با انتشار بیش از 11300 مقاله در بزرگ ترین و معتبرترین پایگاه استنادی علمی جامع (وب آف ساینس) و با بیش از 141000 استناد و با کسب اچ ایندکس 105 همواره به عنوان یکی از دانشگاه های معتبر در سطح ملی و بین المللی مطرح بوده است.

دانشگاه اصفهان یکی از 5 دانشگاه فعال کشور در امور بین‌الملل می‌باشد و عقد حدود 200 تفاهم‌نامه با 47 کشور جهان و بیش از 50 تفاهم‌نامه عملیاتی شده از سال 1376 تاکنون و با سایر دانشگاه‌های معتبر دنیا نیز ارتباط مستمر علمی دارد.

دانشگاه اصفهان مفتخر است که همه ساله حداقل یکی از استادان این دانشگاه از سال 1370 تاکنون(از سال 1370 از طرف وزارت علوم استاد نمونه کشوری انتخاب و مورد تقدیر قرار می­ گیرند) به عنوان استاد نمونه کشوری و 3 نفر از دانشجویان آن به عنوان دانشجوی نمونه کشوری انتخاب گردیده‌اند.

از آنجا که شهر اصفهان در مرکز کشور قرار گرفته و موقعیت جغرافیایی دانشگاه در بهترین نقطه آب و هوایی شهر اصفهان می‌باشد، بنابراین دسترسی این دانشگاه به نقاط مختلف کشور به سهولت امکان‌پذیر بوده و از طرق مختلف هوایی، زمینی و راه‌آهن از شهر اصفهان به شهرهای مختلف کشور امکان حمل و نقل وجود دارد همچنین دسترسی دانشجویان به نقاط مختلف شهر از طریق ایستگاه ­های مترو، اتوبوس BRT و.. به سهولت امکانپذیر است.

در راستای افق آینده، دانشگاه اصفهان، مسیری روشن و هموار و برنامه­های مهمی در این خصوص در نظر گرفته است:

 - سوق بخشیدن به توسعه مرزهای دانش، تبدیل آن به فناوری و تولید ثروت

 - پاسخگویی به نیازهای علمی جامعه در جهت توسعه پایدار

 - تداوم حضور موثر در عرصه ملی و بین المللی

- پرورش دانش آموختگان توانمند، ماهر، خلاق با هویت ایرانی – اسلامی

- انجام پژوهش ­های بنیادین درجهت گسترش مرزهای دانش

- ارائه راه ­حل­های علمی برای مسائل و مشکلات جامعه

- پشتیبانی از اقتصاد دانش بنیان و کسب درآمد پایدار

- ارتقا سرمایه ­های انسانی، فرهنگی، اجتماعی و نمادین

- کسب مرجعیت علمی و فرهنگی در جهان اسلام

- ارتقاء فرهنگ و کیفیت زندگی با تأکید بر سبک زندگی ایرانی – اسلامی

- ایجاد فضای آزاداندیشی و فراهم نمودن محیطی پرنشاط

  از مهم­ترین رسالت­ های مصوب برنامه راهبردی و اهداف کلان این دانشگاه است.